چرا حوصله ی درس خواندن نداریم؟

این سوالیه که دانش آموزان دچار اهمال کاری دائما از خودشون می پرسن و اکثر اوقات نمی تونن جوابی براش پیدا کنن. اصلا تنبلی در درس خواندن، انقدر شایع و رایجه که معمولا تو فصل امحتانات، در موردش جوک ساخته میشه. ما اونقدر برای ارادگی در درس خواندن اراده داریم که حاضریم برای پر کردن وقتمون برای درس نخوندن، دست به هرکار عجیب و غریبی بزنیم و تمام کارهایی که قبلا فراموش کرده بودیم یا برامون اهمیتی نداشتن رو انجام بدیم تا نوبت به درس خوندن نرسه. اما دلایل اهمال کاری چیا هستن؟ خوندن این مطلب ممکنه بتون کمک کنه جوابتون رو پیدا کنید و انگیزه برای درس خوندن به وجودتون برگرده!


اهمال کاری تحصیلی یعنی چه ؟

این اتفاق برای همه مون افتاده که در شرایطی کارهامون رو در زمان خودش انجام ندادیم و یا اصلا نرسیدیم که انجامش بدیم و بعد به دردسر افتادیم یا عذاب وجدان اون کار انجام داده نشده حال ما رو خراب کرده. به عقب انداختن کارها و به قولی پشت گوش انداختن کارها میگن " اهمال کاری". در گذشته اصطلاحاتی مثل تنبلی در درس خواندن و بی حوصلگی برای مطالعه، خیلی بیشتر استفاده میشن اما امروزه از اونجا که میدونیم بار منفی کلمات چقدر میتونه روی عزت نفش دانش آموزان اثر بدی بذاره، از کلمه ی صحیح تر یعنی اهمال کاری تحصیلی استفاده میکنیم. در اهمال کاری ما کارهایی رو که انجام دادنش برای ما زحمت داره یا ضروریه رو عقب می اندازیم و اول کارهایی رو انجام می دهیم که کمتر ضروری اند و لذت انجامشون بیشتره و زحمت انجامشون کمتر. اما سوال اصلی اینجاست که چرا کارهامون رو این قدر عقب می اندازیم که دچار مشکل می شیم؟ چرا درس نمی خونیم؟ چرا فرزندمون درس نمیخونه؟


دلایل اهمال کاری چیست؟

پیدا کردن علت اهمال کاری اولین گامیه که میتونیم برداریم تا کم کم کشف کنیم چرا درس نمیخونیم و راه حل تنبلی در درس خواندن چیه. پس بیایید ول بعضی از دلایل اهمال کاری رو پیدا کنیم. 

اهمال کاری برای فرار کردن از کارها

خیلی از مواقع ما با انجام کارهای غیرضروری از کار مهم و بزرگی که باید انجام بدیم، فرار می کنیم. مثلا اگه قرار باشه که چند فصل از کتابی رو برای امتحان بخونیم، با این توجیه که یک روز دیگه یا یک موقع دیگه که حوصله داشتم درسم رو می خونم، مشغول کارهای متفرقه دیگه می شیم و درس خوندن رو تا شب امتحان موعود عقب می اندازیم! 


به نعویق انداختن کارها به خاطر کمال گرایی

گاهی اوقات به خاطر اینکه می خواهیم در یک زمان و موقعیت خوب کارمون رو به بهترین شکل انجام بدیم، اون کار رو مدام عقب می اندازیم. انجام دادن کار با کیفیت مناسب خیلی خوبه، اما باید مواظب باشیم تا این کمال طلبی بهانه ای نشه برای اهمال کاری و انجام ندادن کارهای مهم. مثلا اگه قرار باشه یه تحقیق که ازمون خواستن رو انجام بدیم، برای اینکه می خواهیم یک کار خیلی عالی رو تحویل بدیم زمان انجام دادنش رو عقب می اندازیم و با خودمون میگیم که اگه فلان کتاب ها و وسائل رو نداشته باشم، نمی تونم کارم رو انجام بدم، چون کارم عالی نمیشه. و به همین خاطر یا اون کار رو انجام نمی دهیم یا در انجامش تاخیر می اندازیم. حتی دانش آموزان زیادی با مشکل کمال طلبی در درس خواندن مواجه هستند که باعث افت تحصیلی اون ها میشه.

لذت جویی و راحت طلبی

یکی از دلایلی که ما دچار تنبلی در درس خوندن میشیم اینه که دوست داریم به جای انجام کارهای جدی، به خوش گذرانی و استراحت وقت بپردازیم. مثلا دانش آموزی که در دوران امتحانات با کامپیوترش بازی می کنه یا مشغول تماشای فیلم میشه، به دلیل راحت طلبی خودش کارهاش رو به تعویق می اندازه و سرانجام نتیجه خوبی در امتحان نمی گیره.


ضعف در برنامه ریزی

اگه نتونیم درست برنامه ریزی کنیم که کارهامون رو چجوری و توی چه شرایط و زمانی انجام بدیم، مجبور می شیم اون ها رو عقب بندازیم. مثلا اگه نتونیم برای خودمون یه برنامه بگذاریم که کدوم روز قراره شیمی بخونیم و کدوم روز ریاضی بخونیم تا برای امتحانات آماده تر باشیم، ممکنه فرصت مطالعه درست یکی از اون ها رو از دست بدیم. درنتیجه باز هم دچار اهمال کاری می شیم. علاوه بر این درس خوندن بدون برنامه ریزی و نقشه راه به هیچ عنوان نتیجه بخش نیست. مثل اینه که چشم بسته راه بریم! بنابراین برای گرفتن یک نتیجه فوق العاده و رسیدن به اهدافمون، باید یه برنامه ریزی قابل اعتماد داشته باشیم.


فرار کردن از کارهای ناخوشایند

اگه قرار باشه یک کاری که دوست نداریم انجام بدیم، حتما اون رو عقب می اندازیم و از انجامش فرار می کنیم. مثلا اگه درس زبان انگلیسی رو دوست نداشته باشیم و قرار باشه تکالیفش رو انجام بدیم، ترجیح می دهیم بریم سراغ کارهای دیگه و تکالیف درس زبان رو انجام نمی دیم. یک نمونه معروف از این دلیل اهمال کاری، اهمال کاری شاگرد در جودل ضربه. بسیاری از معلمان ابتدایی متوجه این نکته میشن که بسیاری از دانش آموزانی که به طور معمول درس میخونن، وقتی پای جودل ضرب میاد وسط تلاشی برای تمرین نمیکنن. مهارت ضرب، یک فرآیند شناختیه جدیده که به راه انداختنش، یه کم زحمت و ناخوشایندی داره. برای همینه که بعضی دانش آموزها حاضرن کلی خودشونو به زحمت بندازن و همه چیز رو با انگشت حساب کنن اما تنبلی در درس خوندنو کنار نذارن. 

ضعف در تصمیم گیری

اگه نتونیم تصمیم بگیریم کدوم کار رو چطوری انجام بدیم، ممکنه که زمان انجام دادن اون کار بگذره و ما انجامش نداده باشیم. مثلا اگه نتونیم تصمیم بگیریم که در یک کار تحقیقی کلاسی، می خواهیم رو چی تحقیق کنیم و باید از کجا شروع کنیم، باعث میشه باز هم به اهمال کاری بپردازیم و انجام اون کار رو به تعویق بندازیم.


شرمساری

اگه شما کار نادرستی رو انجام بدید یا کاری رو همراه با اشتباهاتی انجام بدید، دچار شرمساری می شید. مثلا وقتی کار تحقیقی خودتون رو دیر تحویل معلمتون می دید ونمره کمی می گیرید، باعث میشه کار بعدی رو با دلسردی بیشتری انجام بدید.

اضطراب

یک عامل دیگه برای به تعویق انداختن کارها، داشتن اضطراب و استرس برای انجام اون کار هست. اضطراب و ترس از شکست در کاری باعث میشه که ما انجام اون کار رو عقب بندازیم. اضطراب نه تنها باعث اهمال کاری میشه، بلکه مانع بزرگی برای یادگیری و پیشرفت تحصیلی هم محسوب میشه. به همین دلیل هم یکی از مهم ترین راهکارهای مقابله با اهمال کاری، افزایش عزت نفس دانش آموزان هست.



پیامدهای اهمال کاری

حالا که با دلایل اهمال کاری آشنا شدید، لازمه بدونید انجام اون چه نتایج بدی رو به دنبال داره و پیامدهای اهمال کاری چیه؟ عقب انداختن کارها باعث ناراحتی خودمون ودیگران میشه. چون کارهایی که عقب انداختیم و یا انجام ندادیم می تونند باعث بشن که نتونیم در زندگی مون تغییری ایجاد کنیم و پیشرفت کنیم. هم چنین اگه اون کار در ارتباط با دیگران باشه باعث ایجاد مشکل برای اون ها می شیم. همین طور انجام ندادن و عقب انداختن کارهامون باعث ایجاد احساس اضطراب و بی قراری در خودمون میشه. چون مدام نگران کارهای عقب افتاده مون هستیم. اگه همین طور به اهمال کاری ادامه بدیم و شرایطمون رو تغییر ندیم و فرصت هایی که می تونند ما رو در زندگی موفق کنند رو از دست بدیم، به مرور احساس افسردگی و پوچی می کنیم و اعتماد به نفس مون هم کاهش پیدا می کنه.

8 راه مقابله با اهمال کاری

1. برای خودتون یک جدول زمانی تهیه کنید. همون طور که گفتیم یکی از دلایل اهمال کاری اینه که دانش آموزان نمی تونند برای خودشون برنامه ریزی کنند و کارهاشون رو از نظر زمانی مدیریت کنند. جدول زمانی به شما کمک می کنه تا دیگه درگیر این مشکل نباشید و به تدریج با این مشکل مقابله کنید.

2. به نشانه های اهمال کاری توجه کنید. مثلا اگه در انجام یک کار احساس کردید که الآن حوصله ندارید یا دارید با خودتون فکر می کنید که برای انجام اون کار زمان دارید، مراقب باشید. چون این فکرها علامتی برای اهمال کاری هستند. در این زمان ها خودتون رو مجبور کنید که چند دقیقه بیشتر مشغول اون کار باشید. خواهید دید که می تونید کارتون رو ادامه بدید و اون رو تموم کنید.

3. اگه فضای اتاقتون و یا جایی که می خواهید کارتون رو اون جا انجام بدید مناسب نیست، تغییرش بدید. قطعا در یک اتاقی که فضای اون شما رو دچار خواب آلودگی می کنه، نمی تونید درس بخونید.

4. یکی از راه های غلبه بر اهمال کاری اینه که کاری رو که قراره انجام بدیم به چند بخش تقسیم کنیم تا انجام اون برامون راحت تر بشه. این جوری دیگه اون کار به نظرمون زیاد و سخت نمیاد. مثلا اگه قراره برای آخر هفته یک فصل 100 صفحه ای از کتاب درسی رو بخونید، می تونید اون رو به صورت بخش های چند صفحه ای در طول هفته مطالعه کنید. با این روش دیگه میزانی که باید از کتاب بخونید به نظرتون زیاد نمیاد.

5. مزاحمت ها رو حذف کنید. جلوی تلویزیون نمی تونید درس بخونید یا تکلیف انجام بدید. اگه گوشی تون دم دستتون باشه، به جای خوندن کتاب مدام درگیر گوشی و چرخ زدن در برنامه های گوشی تون می شید. نمی تونید هم آهنگ گوش کنید و هم کتاب بخونید. سعی کنید هنگامی که قراره کاری انجام بدید، وسائلی رو که می دونید باعث حواس پرتی شما میشه از خودتون دور کنید.

6. به خودتون جایزه بدید. زمانی که یک قسمت از کارتون یا همه اون رو انجام دادید، به خودتون یه پاداش بدید و برید کاری که دوست دارید رو انجام بدید. این کار به شما انگیزه و قدرت میده تا کارتون رو ادامه بدید.

7. منتظر رسیدن بهترین زمان برای شروع کاری نباشید. ممکنه برای خودتون دلیل بیارید که الآن زمان مناسبی برای انجام کار نیست و منتظر می مونید تا زمان مناسب برسه. اما باید بدونید که بهترین و بی نقص ترین زمان وجود نداره. اگه همیشه بخواهید منتظر بمونید، نمی تونید کارهاتون رو تموم کنید.

8. ارتباط با افرادی که به شما انگیزه میدن که کاری رو انجام بدید، می تونه به شما کمک کنه و باعث میشه روحیه اون ها در کار به شما سرایت کنه. بنابراین با کسانی معاشرت کنید خودشون اهل اهمال کاری نیستند و شما رو هم به اهمال کاری و به تعویق انداختن کارهاتون تشویق نمی کنند.